Na czym polega uproszczenie procedury dla pracodawców?

Celem funkcjonowania procedury uproszczonej jest zatrudnienie cudzoziemca w oparciu o oświadczenie pracodawcy. Można zastosować ją wyłącznie w stosunku do obywateli pochodzących z Ukrainy, Armenii, Gruzji, Białorusi, Mołdawii i Rosji. W przypadku tych imigrantów pracodawca może zrezygnować z pozyskiwania pozwolenia na pracę i tzw. testów pracy. Takie działania są wdrażane przez urząd pracy właściwy dla siedziby pracodawcy. Dzięki nim można ustalić, czy przedsiębiorca ma możliwość znalezienia odpowiednich pracowników na lokalnym rynku pracy, czyli wśród zarejestrowanych osób bezrobotnych.

Kto i kiedy może złożyć oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy?

Jednak nie każdy może skorzystać z procedury uproszczonej – aby tak się stało, pracodawca musi spełnić każdą z poniższych przesłanek:

• pracownik pochodzi z jednego spośród wymienionych krajów Europy Wschodniej,
• pracownik jest zatrudniany na czas nieprzekraczający 24 miesiące,
• rozpoczęcie pracy następuje w terminie do sześciu miesięcy od daty złożenia oświadczenia,
• wynagrodzenie pracownika będzie porównywalne z tym, jakie otrzymywałby pracownik z polskim obywatelstwem za wykonywanie identycznej pracy.

Poza tym procedura oświadczeniowa nie obejmuje zatrudnienia przy pracach sezonowych, np. w gospodarstwie rolnym. Z kolei termin sześciu miesięcy nie może zostać wydłużony o czas potrzebny na dopełnienie formalności. W związku z tym, dokumentację należy złożyć z odpowiednim wyprzedzeniem.

Okres zatrudnienia cudzoziemca jest liczony łącznie dla wszystkich zatrudniających daną osobę firm. W rezultacie, przed złożeniem oświadczenia konieczne będzie ustalenie, czy i przez jaki czas pracownik był zatrudniony u kogoś innego.

Oświadczenie należy złożyć w powiatowym urzędzie pracy (właściwym siedzibie pracodawcy) wraz z kompletem załączników:

• dokumentami potwierdzającymi tożsamość pracodawcy (z CEIDG, KRS lub KRUS),
• wypełnionymi dokumentami podróży cudzoziemca,
• oświadczeniem o niekaralności pracodawcy,
• dowodem wniesienia opłaty w wysokości 30 zł za złożenie oświadczenia,
• pełnomocnictwem, jeżeli pracodawca działa przez pełnomocnika.

Weryfikacja ze strony Urzędu Pracy

Po złożeniu właściwie wypełnionego wniosku z załącznikami wszystkie dokumenty są poddawane weryfikacji. Urząd pracy może wszcząć postępowanie wyjaśniające w celu ustalenia okoliczności spornych (co powinno potrwać maksymalnie 30 dni). Jeśli nie będzie takiej konieczności, oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy obcokrajowcowi jest wpisywane do ewidencji oświadczeń w terminie 7 dni. Kiedy jednak pracodawca nie spełni wymaganych warunków i formalności, starostwo odmawia wpisania oświadczenia na mocy decyzji.

Starosta może odmówić wpisania oświadczenia, jeśli:

• pracodawca był karany za nielegalne praktyki w związku z zatrudnianiem cudzoziemców,
• osiągnięto limit oświadczeń w danym roku kalendarzowym, o ile został on wyznaczony,
• oświadczenie zostało złożone dla pozoru,
• oświadczenie zostanie wykorzystane przez cudzoziemca w innym celu niż świadczenie pracy dla pracodawcy,
• pracodawca nie dopełnia obowiązków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej lub powierzeniem pracy innym osobom (np. nie opłaca składek ZUS, zalega z płatnością zobowiązań publiczno-prawnych lub prowadzi działalność, która nie uzasadnia zatrudnienia cudzoziemców).

Jakie są obowiązki pracodawcy zatrudniającego imigranta?

Po dopełnieniu procedury administracyjnej przez pracodawcę musi on skopiować dokument tożsamości pracownika, przedstawić osobie zatrudnionej umowę (przetłumaczoną na zrozumiały dla niej język), a także przekazać pracownikowi oświadczenie zarejestrowane przez urząd pracy. Na koniec pozostaje zgłoszenie osoby zatrudnionej do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz poinformowanie właściwego urzędu pracy o podjęciu pracy przez cudzoziemca.

Czy zawsze wystarczy tylko jedno oświadczenie?

Oświadczenie o powierzeniu pracy jest wydawane dla określonego stanowiska, miejsca pracy i zawodu. Dlatego gdy dojdzie do zmiany warunków zatrudnienia, miejsca pracy, czy stanowiska (albo innych zmian mających związek z firmą lub pracownikiem), pracodawca będzie zobowiązany do złożenia nowego oświadczenia.

Co istotne, gdy doszło do zwarcia umowy o pracę, a nie umowy cywilnoprawnej, nie trzeba składać kolejnego oświadczenia. Kolejne wyjątki to sytuacje, w której zmianie uległa siedziba, nazwa, albo forma prawna firmy, lub gdy zakład pracy został przejęty przez innego pracodawcę (także w ramach procedur M&A).

Nowe oświadczenie nie musi być składane również przez agencje pracy tymczasowej, gdy kierują pracownika do pracy w innym miejscu (tylko wtedy, gdy nie doszło do zmiany warunków zatrudnienia).

Pracodawca, który chce nadal zatrudniać imigranta po wygaśnięciu terminu oświadczenia o powierzeniu wykonania pracy, musi uzyskać pozwolenie na pracę, które wydaje się w ramach:

• procedury zwykłej – wymagającej przedłożenia do starosty informacji o rynku pracy,
• procedury uproszczonej – możliwej do zastosowania pod warunkiem, że przez ostatnie trzy miesiące pracownik pracował na podstawie umowy o pracę i jego stanowisko nie uległo zmianie.

Jeśli nadal masz wątpliwości w kwestii zatrudniania imigrantów z Ukrainy, skorzystaj z pomocy kancelarii prawnej. Eksperci od prawa pracy ułatwią znalezienie jak najlepszego rozwiązania dostosowanego właśnie do Twojej sytuacji.

Marcin Staniszewski, Kancelaria Prawna RPMS Staniszewski & Wspólnicy